اطلاعات تماس

آدرس و تماس با انتشارات عارف کامل : میدان انقلاب (ضلع جنوب شرقی )- کوچه آبرو - پلاک 2 -واحد 48 تلفن : 66494286-09128040484

ویژگی های ادبیات کودک

ادبیات کودک | شعر | آموزش الفبای فارسی

در این مقاله می خواهیم درباره ویژگی های ادبیات کودک با شما صحبت کنیم.

ادبیات کودک، آثاری مکتوب و تصاویر همراه با هدف سرگرمی و آموزش کودکان است. این ژانر شامل طیف گسترده ای از آثار، از جمله آثار معتبر کلاسیک در ادبیات جهان، کتاب های تصویری و داستان های ساده که به طور انحصاری برای کودکان نوشته شده است، همچینین داستان های افسانه ای، لالایی، ترانه های عامیانه و  قصه هایی که به طور شفاهی منتقل می شوند. ادبیات کودکان ابتدا به صورت مستقل از ادبیات در نیمه دوم قرن ۱۸ ظاهر شد و در قرن بیستم، رشد چشمگیری داشت و با ادبیات مدرن کودک در بین مردم شناخته شد.

در ادامه به ویژگی های ادبیات کودک می پردازیم:

۱ـ واقع گرایی:

منظور ازواقع گرایی آن است که موضوع و به عبارتی محتوای داستان یا شعر با دنیای واقعی که کودک می بایست در آن زندگی کند، متناسب باشد. ادبیات کودک موظف است آهسته آهسته و در طی زمان، واقعیتهایی چون تولد، مرگ، غم، شادی، رنج، عشق و نفرت را به کودکان بشناساند و دراین شناساندن هرگز ازحد تعادل دور نشود. مثلاً شعر یا داستانی که مرگ را سیاهترین و حوادث دانسته و آن را علت و مسبب بدبختی های بعدی می انگارد، مردود است.

۲ـ واداشتن کودک به سازندگی وکار:

بسیاری از افسانه ها و برخی از داستان ها، مشحون ازوقایع و حوادثی است که بی خردانه به یاری پاره ای از اشخاص داستان می شتابد، ایشان را ثروتمند می سازد، کامروا می کند و…
حقیقت این است که کودک باید بداند که تمام آسان زیستی های امروز ما نتیجه کوشش و تلاش صمیمانه و پیگیر اجداد و پدران ماست وما برای افزودن به این بهروزی و سعادت باید در صدد تلاش و کوشش برآییم.
موفقیت نویسنده در رساندن پیام، تناسب قالب، تکنیک چاپ، نوع کاغذ، نوع حروف، طرز صحافی، جلد کتاب، تصاویر ونقاشی ها و… نیز از عوامل بسیار مهمی هستند که در مناسب بودن یک اثر برای کودکان یا نوجوانان دخیل اند.
در این میان، شعر به عنوان بخشی از پیکره ادبیات کودکان و نوجوانان باید ویژگی ها و خصلت های خاص خود را دارا باشد. هنگامی که ما از شعر کودک سخن می گوییم، با این تفاوت که از میان وزن و آهنگ قافیه های شناخته شده عروضی و متفرعات آن، و زنهایی انتخاب می شود که اولاً ـ با وزن های هجایی چندان بیگانه نباشد. ثانیاً ـ این وزنها کوتاه و پرجنب و جوش و رقصان باشد. نمی گوییم که کودک با شعر خود همواره باید به رقص آید وهرگز با غم و حزن و اندوه و آرامش و ملایمت آشنا نشود؛ اما می گوییم که ما در شعر  می خواهیم یاور بازی های جسمی و ذهنی او باشیم و به شادی و جنب و جوش او بیفزاییم.
بنابراین در شعر کودک وجود سه خصیصه اصلی لازم و ضروری است:
الف ـ آهنگین بوده و با موسیقی آمیخته باشد.
ب ـ شوق انگیز، شورانگیز، جنبش زا یا احساس برانگیز باشد.
ج ـ صریح و گویا باشد.
بدیهی است با افزایش سن کودک و نزدیک شدن او به دوران نوجوانی، ویژگی های شعر مناسب کودک دستخوش تغییراتی می شود. مثلاً از شعر متناسب با سن یک نوجوان، شاید چندان انتظار نرود که نشاط آور و محرک باشد؛ اما انتظار می رود که زیبا و احساس برانگیز باشد. زیبایی در ادبیات کودکان، شکل خاصی از زیبایی هنری و زیبایی به مفهوم عام است. زیبایی در ادبیات کودکان، شکل تلطیف شده ای از زیبایی در ادبیات است. زیرا کودکان به عنوان موجوداتی با حس های لطیف، به شکلی از زیبایی نیاز دارند که به رشد روانی و ذهنی آنها کمک کند. چنین هدفی چهارچوب های زیبایی را در این حوزه مشخص می کند.

در ادبیات بزرگسالان، گاهی زیبایی در بستری از بدبینی فلسفی، خشونت اجتماعی و پریشانی روانی ساخته می شود، اما کودکان چون به دنیایی سرشار از شادی و صلح و خوش بینی و امنیت نیاز دارند، نمی توان برای آنها زیبایی را در قلمروهایی تیره و جهنمی آفرید.
البته باید در نظر داشت که زیبایی مفهومی نسبی است و به طور مطلق در میان تمام جوامع قابل بررسی نمی باشد و هرگز نمی توان حکمی مطلق درباره زیبا بودن یا نبودن یک اثر صادر کرد.

زیبایی هنری، متأثر از جغرافیای زیستی، سنت ها، آداب، پیشینیه تاریخی، روحیه اجتماعی و به طور کلی فرهنگ جوامع شکل می گیرد. سلیقه زیبایی شناختی اقوام وملتها، تفاوتهایی دارد و همین تفاوتها، سبکهای ملی و قومی اثر هنری را می سازد.

 

 

نظری بدهید

There are no products